Bireysel Emeklilik Sisteminden Ayrılma ve Uygulanan Kesintiler

“Bireysel emeklilik sisteminin avantajlarından birisi de istediğiniz zaman sistemden çıkabiliyor veya ara verebiliyor olmanızdır.”

Bu cümle tanıdık geldi mi?

Evet, eminim ki Bireysel Emeklilik Sistemiyle ilgiliyseniz siz de bu cümleyi duymuşsunuzdur.

Peki, bu bir avantaj mı?

Burada bir avantajdan söz edeceksek, tek avantajımız istediğimiz zaman ayrılabilme lüksümüzün elimizde olmasıdır ki bunun avantaj sayılması kişiden kişiye değişen bir durumdur.

Aslında sistemden ayrılmak avantaj sağlamak bir tarafa, o güne kadarki sağlanan avantajların (vergi avantajı) geri alınması hatta birikimimizin bir kısmının da kesilmesi anlamına geliyor olabilir. Şimdi ayrılma durumundaki kesintiler ve birikimimize etkilerine bakalım.

Sistemden ayrılmak istersek öncelikle istisnasız herkese uygulanan bir stopaj kesintisi var, bu kesinti;

• Sistemden 10 yıldan önce çıkmanız durumunda %15,

• 10 yılı doldurmanıza rağmen emeklilik hakkı kazanmadığınız durumda ise %10’dur.

Bu kesinti haricinde, dikkat edeceğiniz başka bir husus ise giriş aidatıdır.

Sisteme dahil olduğunuzda giriş aidatınız ertelenmişse veya taksitli olarak ödemeyi tercih ettiyseniz bu tutarda sistemden ayrılmanız halinde sizden tahsil edilecektir.

Nedir bu ertelenmiş giriş aidatı ödemesi?

Burada şirket giriş aidatının bir kısmını veya tamamını çıkışa yönelik olarak erteler (genelde 5 yıl) ve 5 yıl içerisinde başka şirkete geçmeniz veya sistemden çıkmanız halinde bu tutar sizden tahsil edilecektir. Birçok şirket uygulamada ertelemeyi kullanır. Böylelikle sizin başka şirkete geçmek veya sistemden ayrılmak istemeniz durumunda bir kozu daha olacaktır elinde.

Bazı bireysel emeklilik şirketleri dönemsel bazda kampanyalarla bu aidatı katılımcıdan talep etmemektedir. Eğer girişte bu kampanyalardan yararlanmış ve giriş aidatı ödememişseniz sistemden ayrılmanız veya başka bir şirkete geçiş yapmanız durumunda sizden giriş aidatı talep edilemez.

Şimdi bu durumun birikimlerimize etkilerine bir örnekle bakalım;

Bireysel emeklilik sistemine aylık 100 TL katkı payı ödeyen katılımcımızın aylık vergi matrahı 2000 TL olsun,

Bu durumda katılımcımız, 2000*12=24000TL yıllık vergi matrahı ile 2012 Gelir Vergisi Dilimlerine göre yılın son ayında %20 lik dilimde yer alacağından,

 1 yıllık vergi avantajı (100*12=1200 TL yıllık ödenek katkı payı, 1200*0,20=240 TL vergi avantajı) 240 TL olacaktır. (Hesaplama yöntemi için Bkz: BES Vergi Avantajı)

Bu katılımcımızın 1 yıl sonra sistemden ayrılması durumunda;  (Hiç kesinti yapılmadığını ve fonlardan getirisinin de olmadığını varsayarsak,)

100 * 12 = 1200 TL hesabında biriken para,

1200*0,15= 180 TL ayrılması halinde kesilecek stopaj tutarı,

Ve 240 TL vergiden sağlanan avantajdır.

Bu senaryoya göre katılımcımız stopaj kesintisine rağmen  240-180= 60 TL kardadır.

Fakat ertelenmiş veya taksitle ödemekte olduğunuz giriş aidatınız varsa (giriş aidatı tutarı teklif formunun imzalandığı tarihteki brüt asgari ücretin yarısını aşmayacak şekilde bireysel emeklilik aracı kuruluşları tarafından belirlenir.) çıkışta bu da katılımcımızda tahsil edileceğinden, katılımcımız bu 1 yıllık sürenin sonunda sistemden zarar ederek ayrılacaktır.

**Ayrıca burada hesabın anlaşılması açısından fon getirilerini, fon işletim gideri kesintisini ve yönetim gideri kesintisini hesap içerisine dahil etmedim (Bkz: Bireysel Emeklilik Sistemine Girişte Dikkat Edilmesi Gerekenler). Bunların dahil edilmesi halinde sözleşmenize bağlı olarak sistemden çıkıştaki kar/zarar durumunuzda değişiklik olabilir.

*** Bireysel Emeklilik Sisteminde yapılan düzenleme sonrası kesinti oranlarında da değişiklik yapılmıştır.

Düzenleme sonrası kesinti oranları için Yeni Bireysel Emeklilik İptali ve Uygulanan Kesintiler konumuzu inceleyiniz.